حافظه شنیداری

مقوله یادگیری بحث حافظه و تقویت حافظه شنیداری از اهمیت خاصی برخوردار است و تاثیر زیادی بر کیفیت یادگیری و به یاد ماندن مطالب دارد. حافظه شنیداری از مولفه های مهم حافظه است که تقویت آن برای دانش آموزان ضروری است. مطالب عنوان شده روش های کاربردی برای تقویت حافظه شنیداری را بیان می کنند.
عملکرد حافظه به این صورت است که مطلب وارد حافظه کوتاه مدت شده و با تکیه بر حافظه فعال مورد استفاده قرار می گیرند و با استفاده از مخزن حسی (که مهمترین آنها شنیداری، دیداری هستند) درک و رمزگردانی می شوند و به حافظه دراز مدت انتقال پیدا می کنند.

پس حافظه شنیداری به رمز گذاری در حافظه هنگام یادگیری کمک می کند. رمز شنیداری وابسته به صدا یا تلفظ محرک است. هنگامی که می خواهیم شماره تلفنی را به خاطر بسپاریم صدای ارقامی را که شنیده ایم حفظ می کنیم. در ثبت حسی تنها آن اطلاعاتی که مورد توجه قرار می گیرند انتخاب می شوند و برای پردازش به بخش های دیگر حافظه سپرده می شوند. بنابراین مهم ترین دلیل حذف اطلاعات از ثبت حسی بی توجهی است. پس در بحث تقویت حافظه شنیداری باید بر تمرکز و دقت و توجه دانش آموزان تکیه کرد. ضعف در این حافظه در دانش آموزانی که دچار اختلال یادگیری هستند مشاهده می شود.
آنچه که از دانش آموزان در راستای استفاده و تقویت حافظه شنیداری انتظار داریم این است که:
صداهایی را که می شنوند بطور جداگانه از هم تشخیص دهند مثلا اصوات را از واج ها و کلمات مشابه و متفاوت را تشخیص دهند.( تمیز شنیداری)
صداهایی را که می شنوند بتوانند به هم مربوط کنند و بر اساس موضوع پشت سر هم قرار دهند. مثلا یک سری اعداد و حروف را بتوانند به گونه ای که شنیده اند تکرار کنند.(توالی شنیداری)
بتوانند آنچه را که شنیده اند در حافظه ذخیره سازی کنند و در صورت لزوم به راحتی از آنها استفاده کنند.(حافظه شنیداری)
برای تقویت حافظه شنیداری کودک می توانیم راهبردهای زیر را در نظر بگیریم:
عادت را در کودک نهادینه کنید که به صداهای اطراف خود توجه کنند. مثلا می توانید به نوبت چشمهای آنها را ببنید و از آنها بخواهید صداهایی که شما یا همکلاسی هایشان با اشیا مختلف تولید می کنند تشخیص داده و نام ببرند.
انجام چند دستور پشت سر هم را بطور گفتاری از دانش آموز بخواهید. مثلا توپ سفید را بردار و به دوستت بده، توپ قرمز را روی نیمکت قرار بده و بعد بیا و کنار تخته بایست. به این صورت کودک یاد میگیرد که به آنچه بیان شده توجه کند و دستورات را به خاطر بسپارد.
از صداهای ضبط شده استفاده کنید. صداهای حیوانات و عناصر طبیعت را ضبط و پخش کنید و از دانش آموزان بخواهید که آنها را تشخیص داده و نامش را بگویند.
از وسایل صدا دار استفاده کنید. مثلا یه جعبه موسیقی یا ساعت زنگداری را در گوشه ای از کلاس پنهان کنید و از دانش آموز بخواهید با تعقیب صدا آن را پیدا کند.

حافطه دیداری

حافظه کاري يکي از اصلي ترين فرايندهاي شناختي و اساس تفکر و يادگيري است. حافظه کاري شنيداري و ديداري داراي زيرساخت هاي مغزي مشترک و متفاوت هستند که هر يک در سنين متفاوت تحول مي يابند. اين پژوهش به منظور بررسي سير تحولي حافظه کاري ديداري و شنيداري در کودکان مقطع ابتدايي انجام شد.
مواد و روش ها: مطالعه مقطعي-مقايسه اي حاضر بر روي 180 دانش آموز از شش پايه تحصيلي ابتدايي که به شيوه نمونه گيري دردسترس انتخاب شدند انجام شد و عملکرد حافظه کاري ديداري و شنيداري آنها توسط آزمون N-back مورد بررسي قرار گرفت. براي تحليل داده ها از آزمون آماري تحليل واريانس دوطرفه استفاده گرديد.
يافته ها: بين امتيازات حافظه کاري شنيداري و ديداري و افزايش سن رابطه معنادار وجود داشت (p<0.001). همچنين با افزايش سن سرعت عملکرد شنيداري افزايش مي يافت (p<0.001) ولي بين سرعت عملکرد ديداري در گروه هاي سني مختلف ارتباط معناداري وجود نداشت. بين امتيازات حافظه و جنسيت نيز هيچگونه رابطه معناداري يافت نشد.
نتيجه گيري: يافته هاي مطالعه حاضر نشان داد که عملکرد حافظه کاري شنيداري و ديداري در کودکان دبستاني با افزايش سن بهبود مي يابد که بلوغ عملکردي فرايندهاي شناختي و ساختارهاي مغزي مرتبط را نشان مي دهد اما جنسيت عامل موثري بر عملکرد حافظه نمي باشد.